श्रीमती जी. जी. खडसे महाविद्यालयात बौद्धिक संपदा हक्क विषयावर मार्गदर्शन शिबिर संपन्न

  श्रीमती जी. जी. खडसे महाविद्यालयात बौद्धिक संपदा हक्क विषयावर मार्गदर्शन शिबिर संपन्न  मुक्ताईनगर प्रतिनिधी सतीश गायकवाड (संपादक -:- हेमका...

 श्रीमती जी. जी. खडसे महाविद्यालयात बौद्धिक संपदा हक्क विषयावर मार्गदर्शन शिबिर संपन्न 

मुक्ताईनगर प्रतिनिधी सतीश गायकवाड

(संपादक -:- हेमकांत गायकवाड)

मुक्ताईनगर, दि. ४ फेब्रुवारी २०२५ : श्रीमती जी. जी. खडसे महाविद्यालयात IQAC व रसायनशास्त्र विभागाच्या संयुक्त विद्यमाने 'बौद्धिक संपदा हक्क' या विषयावर दि. 03/02/2025 रोजी मार्गदर्शन शिबिराचे आयोजन करण्यात आले. या शिबिरात नाहटा महाविद्यालयातील प्रा. डॉ. सचिन येवले यांनी बौद्धिक संपदा हक्कांचे महत्त्व व विविध पैलू यावर मार्गदर्शन केले.

शिबिराचे अध्यक्षस्थान महाविद्यालयाचे प्राचार्य डॉ. एच. ए. महाजन यांनी भूषविले. कार्यक्रमाला PM-USHA चे सहसमन्वयक प्रा. डॉ. अतुल वाकोडे व रसायनशास्त्र विभाग प्रमुख प्रा. डॉ. संजीव साळवे यांची प्रमुख उपस्थिती लाभली.

प्रा. डॉ. सचिन येवले यांनी आपल्या मार्गदर्शनात बौद्धिक संपदा हक्कांचे प्रकार, त्यांचे महत्त्व व कायदेशीर बाबी यावर सविस्तर विवेचन केले. त्यांनी पेटंट, कॉपीराइट, ट्रेडमार्क व भौगोलिक संकेत (Geographical Indication) यांसारख्या विविध बौद्धिक संपदा हक्कांची माहिती देऊन विद्यार्थ्यांमधील संभ्रम दूर केला.

  पेटंट (Patent) : नवीन शोध किंवा उत्पादन यांच्या संरक्षणासाठी पेटंट महत्त्वाचे आहे. उदाहरणार्थ, एखाद्या विद्यार्थ्याने नवीन औषध शोधले असेल, तर त्या औषधाचे पेटंट घेतल्यास इतर कोणीही ते औषध त्यांच्या परवानगीशिवाय बनवू शकत नाही.

  कॉपीराइट (Copyright) : साहित्यिक, कलात्मक व संगीत निर्मितीसाठी कॉपीराइट आवश्यक आहे. उदाहरणार्थ, एखाद्या विद्यार्थ्याने लिहिलेल्या पुस्तकाचे, काढलेल्या चित्राचे किंवा बनवलेल्या गाण्याचे कॉपीराइट घेतल्यास, इतर कोणीही ते त्यांच्या परवानगीशिवाय वापरू शकत नाही.

 ट्रेडमार्क (Trademark) : विशिष्ट उत्पादन किंवा सेवेची ओळख निर्माण करण्यासाठी ट्रेडमार्क आवश्यक आहे. उदाहरणार्थ, एखाद्या विद्यार्थ्याने बनवलेल्या कपड्यांच्या ब्रँडचा ट्रेडमार्क घेतल्यास, इतर कोणीही तो ब्रँड वापरू शकत नाही.

  भौगोलिक संकेत (Geographical Indication) : विशिष्ट भौगोलिक प्रदेशातील उत्पादनांना ओळख देण्यासाठी भौगोलिक संकेत आवश्यक आहे. उदाहरणार्थ, नागपूरच्या संत्र्याला भौगोलिक संकेत मिळाल्यास, ते फक्त नागपूरमध्येच पिकतात हे सिद्ध होते.

प्राचार्य डॉ. एच. ए. महाजन यांनी आपल्या अध्यक्षीय भाषणात बौद्धिक संपदा हक्कांचे महत्त्व अधोरेखित केले. ते म्हणाले, "आजच्या स्पर्धात्मक युगात बौद्धिक संपदा हक्कांचे ज्ञान असणे आवश्यक आहे. विद्यार्थ्यांनी केवळ अभ्यासक्रमावर अवलंबून न राहता नवनवीन कल्पना व संशोधनातून स्वतःची बौद्धिक संपदा निर्माण करावी."

या शिबिराला एम.एस्सी. ऑरगॅनिक केमिस्ट्री व कॉम्प्युटर सायन्स विभागातील ५० विद्यार्थ्यांनी सहभाग नोंदविला. प्रा. लतेश भंगाळे यांनी कार्यक्रमाचे सूत्रसंचालन केले व आभार मानले. डॉ. सी. जे. पाटील, प्रा. अमोल ढाके, प्रा. डॉ. एस. पी. भले व प्रा. डॉ. बालाजी टोटावर यांनी शिबिराच्या यशस्वीतेसाठी विशेष परिश्रम घेतले.