कर्जाणे ग्रामपंचायतीत पेसा दिवस उत्साहात साजरा – नाट्य सादरीकरणातून ग्रामस्थांमध्ये कायदेविषयक जनजागृती

 कर्जाणे ग्रामपंचायतीत पेसा दिवस उत्साहात साजरा – नाट्य सादरीकरणातून ग्रामस्थांमध्ये कायदेविषयक जनजागृती  चोपडा प्रतिनिधी (संपादक -:- हेमकां...

 कर्जाणे ग्रामपंचायतीत पेसा दिवस उत्साहात साजरा – नाट्य सादरीकरणातून ग्रामस्थांमध्ये कायदेविषयक जनजागृती 

चोपडा प्रतिनिधी

(संपादक -:- हेमकांत गायकवाड)

आदिवासी भागातील ग्रामपंचायतीत पेसा कायदा दिवस मोठ्या उत्साहात व सामाजिक बांधिलकीच्या भावनेत साजरा करण्यात आला. या प्रसंगी ग्रामपंचायत, ग्रामसभा, महिला बचत गट, युवक मंडळ व स्थानिक सामाजिक कार्यकर्त्यांच्या संयुक्त पुढाकारातून पेसा (PESA) कायद्याबाबत जनजागृती करण्यासाठी प्रभावी नाट्य सादरीकरणाचे आयोजन करण्यात आले होते. कार्यक्रमाची सुरुवात ग्रामसभेच्या अध्यक्षतेखाली पेसा कायद्याच्या उद्दिष्टांविषयी थोडक्यात माहिती देऊन करण्यात आली. पेसा कायदा हा आदिवासी समाजाला स्वशासनाचा अधिकार देणारा, त्यांच्या जल, जंगल, जमीन व संसाधनांवरील हक्क संरक्षित करणारा कायदा असून ग्रामसभेला केंद्रस्थानी ठेवणारा असल्याचे यावेळी स्पष्ट करण्यात आले.

यानंतर सादर करण्यात आलेल्या नाट्यप्रयोगात पेसा कायद्याअंतर्गत ग्रामसभेचे अधिकार, नैसर्गिक साधनसंपत्तीचे संरक्षण, अवैध दारूविक्रीला आळा, वनहक्क, स्थानिक विकासात ग्रामस्थांचा सहभाग, तसेच बाह्य हस्तक्षेपाविरोधातील लढा अशा विविध विषयांचे प्रभावी चित्रण करण्यात आले. साध्या भाषेत, विनोदी आणि भावनिक प्रसंगांच्या माध्यमातून कायद्याचे महत्त्व लोकांपर्यंत पोहोचवण्यात आले.

या नाट्य सादरीकरणामुळे ग्रामस्थ, महिला, युवक व ज्येष्ठ नागरिकांमध्ये पेसा कायद्याबाबत सकारात्मक चर्चा सुरू झाली. अनेक ग्रामस्थांनी ग्रामसभेचे महत्त्व ओळखून पुढील काळात निर्णय प्रक्रियेत सक्रिय सहभाग घेण्याचा निर्धार व्यक्त केला. महिलांनीही पेसा कायद्यामुळे त्यांना मिळणाऱ्या अधिकारांविषयी समाधान व्यक्त केले. कार्यक्रमाच्या शेवटी ग्रामपंचायत पदाधिकारी व उपस्थित मान्यवरांनी पेसा कायद्याची प्रभावी अंमलबजावणी करण्यासाठी सर्वांनी एकत्र येण्याचे आवाहन केले. अशा प्रकारच्या जनजागृती उपक्रमांमुळे आदिवासी समाज अधिक सक्षम होऊन आपल्या हक्कांविषयी सजग राहील, असा विश्वास व्यक्त करण्यात आला. पेसा दिवसाच्या निमित्ताने आयोजित या नाट्य सादरीकरणातून केवळ मनोरंजनच नव्हे तर कायदेविषयक सखोल जनजागृती घडून आल्याने हा कार्यक्रम सर्वार्थाने यशस्वी ठरला. उपस्थिती सरपंच, उपसरपंच, ग्रामसेवक, पेसा समन्वयक, जिल्हा परिषदेचे शिक्षक,इ होते.